علت لق شدن دندان در بزرگسالان و روش های درمانی مناسب آن

دندان‌ها برای انجام وظایف مهمی مانند جویدن غذا، صحبت کردن و حفظ ظاهر طبیعی چهره، به حمایت محکم لثه‌ها و استخوان فک وابسته‌اند. این بافت‌های نگهدارنده به پایداری و قرارگیری درست دندان‌ها در دهان کمک می‌کنند. اگر این ساختارها بر اثر عوامل مختلف آسیب ببینند یا ضعیف شوند، ممکن است دندان‌ها لق شوند. شناخت علل بروز این مشکل و مراجعه به‌موقع به دندانپزشک، نقش مهمی در پیشگیری از پیشرفت بیماری و انتخاب روش درمان مناسب دارد. مهم ترین دلایل عبارتند از:

بیماری لثه (پریودنتیت)

یکی از مهم‌ترین دلایل لق شدن دندان در بزرگسالان، بیماری‌های لثه مانند پریودنتیت است. در این شرایط باکتری‌ها در امتداد خط لثه و در پاکت‌های لثه‌ای تجمع می‌یابند و منجر به التهاب مزمن بافت‌های نگهدارنده دندان می‌شوند.
این التهاب در صورت پیشرفت، به تدریج موجب تحلیل بافت لثه و استخوان فک می‌گردد. در مراحل پیشرفته‌تر، لثه از دندان فاصله می‌گیرد، پاکت‌های عمیق‌تری شکل می‌گیرد و استخوان‌های اطراف دندان از بین می‌روند. در نتیجه، اتصال دندان به استخوان سست شده و دندان لق می‌شود.
علائمی مانند خونریزی لثه، بوی بد دهان، لثه‌های قرمز و متورم و تحلیل قابل مشاهده لثه معمولاً همراه این بیماری هستند.
اگر این وضعیت درمان نشود، ممکن است به از دست رفتن کامل دندان منجر گردد.

آسیب‌ فیزیکی یا ضربه مستقیم

ضربه‌هایی که در اثر تصادف، افتادن یا ورزش‌های تماسی به دهان وارد می‌شود، می‌تواند به رباط‌های نگهدارنده دندان آسیب وارد کند. این آسیب‌ها گاه فوری و گاه در طول زمان باعث لق شدن دندان می‌شوند.

دندان قروچه (براکسیسم)

افرادی که شب‌ها به طور ناخودآگاه دندان‌های خود را به هم می‌سایند یا فشار می‌دهند، بیشتر در معرض تحلیل لثه و استخوان قرار دارند.

تغییرات هورمونی

در دوران بارداری یا یائسگی، به علت نوسانات هورمونی، بافت‌های اطراف دندان مانند لثه‌ها ممکن است نرم‌تر و آسیب‌پذیرتر شوند. این شرایط در برخی موارد باعث لق شدن موقت دندان‌ها می‌شود.

بیماری‌های زمینه‌ای

بیماری‌هایی مانند دیابت، پوکی استخوانو سرطان‌ها می‌توانند تأثیر مستقیم بر سلامت لثه و استخوان فک بگذارند. همچنین مصرف برخی داروها مانند داروهای ضدصرع یا داروهای ضد فشار خون نیز ممکن است ساختار نگهدارنده دندان را تضعیف کنند.

برای پیشگیری از آسیب‌های بیشتر و درمان به‌موقع، مراجعه به دندانپزشک ضروری است. کلینیک دندانپزشکی دکتر پردیس براتی مهوار بهترین مرکز درمان پوسیدگی دندان در سعادت آباد، با استفاده از روش‌های پیشرفته می‌تواند در تشخیص و درمان مشکلات دندانی به شما کمک کند.

احساس حرکت یا ناپایداری دندان هنگام جویدن، صحبت کردن یا لمس با زبان، که می‌تواند نشانه‌ای از ضعف در ساختارهای نگهدارنده دندان باشد.
درد مداوم یا متناوب در ناحیه دندان یا لثه، به‌ویژه هنگام فشار یا گاز زدن
خونریزی خودبه‌خودی یا هنگام مسواک زدن، که اغلب همراه با التهاب و قرمزی لثه‌هاست.
بوی بد دهان مداوم که با رعایت بهداشت دهان کاهش نمی‌یابد و ممکن است نشانه‌ای از عفونت مزمن لثه باشد.
افزایش حساسیت دندان نسبت به محرک‌های حرارتی (گرما یا سرما) یا مواد شیرین و ترش، که ممکن است به دلیل تحلیل لثه یا نمایان شدن سطح ریشه دندان باشد.

در صورت مشاهده یک یا چند مورد از این علائم هشداردهنده، لازم است هرچه سریع‌تر به دندانپزشک مراجعه شود تا از پیشرفت بیماری و از دست رفتن دندان جلوگیری گردد.

درمان‌های غیرجراحی

جرم‌گیری و تسطیح ریشه
این روش نخستین گام برای کنترل بیماری‌های لثه محسوب می‌شود. با حذف پلاک‌های میکروبی و رسوبات سخت شده زیر خط لثه، التهاب کاهش یافته و امکان ترمیم بافت‌های اطراف دندان فراهم می‌شود. تسطیح سطح ریشه نیز به کاهش چسبندگی باکتری‌ها کمک می‌کند.
استفاده از آتل دندانی
در مواردی که دندان به علت از بین رفتن بافت نگهدارنده لق شده اما هنوز قابل حفظ است، آتل‌بندی به تثبیت آن کمک می‌کند. این کار معمولاً با استفاده از سیم‌های فلزی نازک یا نوارهای کامپوزیتی انجام می‌شود که دندان لق را به دندان‌های سالم مجاور متصل می‌کند و به آن فرصت ترمیم می‌دهد.
محافظ شبانه
برای افرادی که دچار دندان‌قروچه یا فشار شبانه بر دندان‌ها هستند، ساخت و استفاده از محافظ شبانه تجویز می‌شود. این ابزار پلاستیکی، از آسیب به دندان‌ها و لثه‌ها در زمان خواب جلوگیری کرده و به کاهش فشارهای مخرب کمک می‌کند.
درمان دارویی
بسته به شدت التهاب و عفونت، دندانپزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک خوراکی یا موضعی، دهان‌شویه‌های آنتی‌باکتریال مانند کلرهگزیدین و داروهای تقویت‌کننده لثه تجویز کند. این داروها معمولاً در کنار درمان‌های دیگر برای افزایش اثربخشی به کار می‌روند.

درمان‌های جراحی

جراحی لثه
در مواردی که پاکت‌های لثه‌ای عمق زیادی یافته‌اند و جرم‌گیری به تنهایی کافی نیست، جراحی لثه انجام می‌شود. این جراحی شامل کنار زدن لثه، پاکسازی عمقی ناحیه و در صورت لزوم ترمیم استخوان یا بافت آسیب‌دیده است.
پیوند استخوان
زمانی‌که استخوان اطراف دندان به شدت تحلیل رفته باشد، پیوند استخوان برای بازسازی و حفظ دندان ضروری است. این پیوند می‌تواند از استخوان خود بیمار، منابع بانک استخوان یا مواد مصنوعی انجام گیرد.
درمان ریشه یا عصب‌کشی
در صورتی‌که علت لق شدن دندان ناشی از التهاب یا عفونت پالپ (مغز دندان) باشد، درمان ریشه یا همان عصب‌کشی انجام می‌شود. این روش با حذف عفونت و تقویت ساختار داخلی دندان، به حفظ آن کمک می‌کند.
درمان جایگزینی دندان
اگر دندان به مرحله‌ای برسد که دیگر قابل درمان یا نگهداری نباشد، گزینه‌های جایگزینی مطرح می‌شوند:
ایمپلنت دندان
یکی از موفق‌ترین روش‌ها برای جایگزینی دندان از دست رفته، کاشت ایمپلنت است که نقش ریشه مصنوعی را ایفا کرده و تاج دندان بر روی آن نصب می‌شود. این روش، دوام و زیبایی بالایی دارد.
بریج یا پل دندانی
اگر فضای خالی بین دندان‌ها باقی بماند، استفاده از بریج ثابت می‌تواند عملکرد جویدن و ظاهر طبیعی دندان‌ها را حفظ کند. این روش معمولاً با تکیه بر دندان‌های کناری انجام می‌شود.

پیشگیری از این مشکل نیازمند رعایت مجموعه‌ای از اصول بهداشتی، تغذیه‌ای و رفتاری است که هم سلامت دندان‌ها را حفظ می‌کند و هم از بروز مشکلات لثه و استخوان فک جلوگیری می‌نماید. در ادامه به مهم‌ترین راهکارهای پیشگیرانه اشاره می‌شود:
رعایت کامل بهداشت دهان و دندان: مسواک زدن حداقل دو بار در روز با استفاده از مسواک نرم و خمیر دندان حاوی فلوراید، استفاده روزانه از نخ دندان برای تمیز کردن فضاهای بین دندانی و استفاده منظم از دهان‌شویه‌های آنتی‌باکتریال برای کاهش پلاک میکروبی
مراجعه منظم به دندانپزشک: انجام چکاپ‌های دوره‌ای (حداقل هر شش ماه یک‌بار) به منظور تشخیص زودهنگام بیماری‌های لثه، پوسیدگی‌ها و مشکلات ساختاری دندان‌ها
اجتناب از مصرف دخانیات: سیگار و سایر محصولات دخانی موجب کاهش اکسیژن‌رسانی به بافت‌های لثه، تضعیف سیستم ایمنی دهان و افزایش ریسک ابتلا به بیماری‌های لثه می‌شوند.
کنترل قند خون در افراد دیابتی: بیماران دیابتی در صورت عدم کنترل مناسب قند خون، در معرض التهاب و عفونت لثه‌ها قرار می‌گیرند که می‌تواند منجر به تحلیل استخوان و بروز این مشکل شود.
استفاده از محافظ دهان در ورزش‌های پرخطر: افرادی که در ورزش‌هایی مانند فوتبال، بوکس، بسکتبال یا سایر فعالیت‌های تماسی شرکت می‌کنند، باید از محافظ‌های دهان برای جلوگیری از آسیب به دندان‌ها استفاده نمایند.
رژیم غذایی متعادل و سرشار از کلسیم و ویتامین D: تغذیه صحیح در حفظ استحکام استخوان فک و سلامت دندان‌ها نقش مؤثری دارد.
پرهیز از مصرف بیش از حد مواد قندی و نوشیدنی‌های اسیدی: این مواد موجب پوسیدگی و ایجاد محیطی مناسب برای رشد باکتری‌های مضر می‌شوند که در نهایت به بیماری‌های لثه منجر خواهد شد.

لق شدن دندان در بزرگسالان علامت مهمی از وجود مشکل در سلامت دهان است که نباید نادیده گرفته شود. با تشخیص به‌موقع، درمان مناسب و پیروی از اصول بهداشت دهان، می‌توان از بسیاری از موارد لق شدن دندان جلوگیری کرد. اگر دندانی در دهان شما حرکت می‌کند یا علائمی مانند درد، التهاب یا خونریزی دارید، توصیه می‌شود در اولین فرصت به دندانپزشک مراجعه کنید.
عدم درمان به‌موقع ممکن است منجر به پیشرفت بیماری‌های لثه و از دست دادن دندان‌ها شود. بنابراین، هر گونه تغییر در وضعیت دندان‌ها باید جدی گرفته شود و تحت نظر متخصص قرار گیرد.
خانم دکتر پردیس براتی مهوار بهترین دندانپزشک در سعادت آباد تهران، با بهره‌گیری از جدیدترین تکنولوژی‌ها و تجهیزات پیشرفته، درمان‌های دندانی را به بهترین شکل ممکن انجام می‌دهند. تیم متخصص و باتجربه ایشان در ارائه خدمات دندانپزشکی دقیق و حرفه‌ای به شما کمک می‌کند تا به دندان‌هایی سالم، محکم و زیبا دست یابید. برای مشاوره و رزرو نوبت، همین حالا از طریق دکمه دریافت نوبت اقدام کرده و یا با شماره 02122142410 تماس بگیرید.

منابع
my.clevelandclinic
medicalnewstoday