چه سنی برای شروع ارتودنسی کودکان مناسب است؟

اولین معاینه ارتودنسی بهتر است در حدود ۷ سالگی انجام شود. در این سن کودک ترکیبی از دندان‌های شیری و دائمی را دارد و متخصص ارتودنسی می‌تواند الگوی رویش دندان‌ها، وضعیت دندان‌های شیری و دائمی، رشد فک‌ها و هرگونه ناهنجاری احتمالی را به دقت ارزیابی کند و برنامه درمانی مناسب را پیشنهاد دهد.
مراجعه در این سن به معنای شروع فوری درمان نیست؛ هدف اصلی تشخیص زودهنگام، پیشگیری از مشکلات پیچیده‌تر و تعیین زمان مناسب برای درمان است.در بسیاری از موارد تنها پایش منظم روند رشد کفایت می‌کند و درمان به سنین بالاتر موکول می‌شود، اما همین ارزیابی اولیه می‌تواند از نیاز به درمان‌های طولانی‌تر یا تهاجمی‌تر در آینده جلوگیری کند.

سن شروع ارتودنسی به نوع مشکل دندانی و رشد فک کودک بستگی دارد و هر نوع درمان هدف و زمان مشخص خود را دارد:
ارتودنسی پیشگیری یا مداخله‌ای: معمولاً بین ۷ تا ۹ سالگی انجام می‌شود. این درمان کوتاه‌مدت و پیشگیرانه است و تمرکز آن بر هدایت رشد فک، اصلاح الگوهای رویش دندان‌ها و جلوگیری از تشدید ناهنجاری‌هاست.
ارتودنسی مرحله‌ای (دو فازی): مرحله اول بین ۷ تا ۹ سالگی انجام می‌شود و شامل اصلاح ناهنجاری‌های اولیه فکی و دندانی است. مرحله دوم بین ۱۲ تا ۱۴ سالگی آغاز می‌شود و مرتب‌سازی نهایی دندان‌ها و تثبیت نتایج را شامل می‌شود.
ارتودنسی ثابت: اغلب در سنین ۱۱ تا ۱۴ سالگی شروع می‌شود و با استفاده از براکت‌ها و سیم‌های ثابت، نامرتبی و تراز دندان‌ها را اصلاح می‌کند و نتیجه درمان را تثبیت می‌نماید.
متخصص ارتودنسی با توجه به شرایط فکی و دندانی، سن، سرعت رشد و نیازهای فردی کودک زمان مناسب و نوع درمان را تعیین می‌کند؛ در همین راستا برای تعیین دقیق ‌ترین زمان شروع درمان و انتخاب بهترین روش متناسب با شرایط هر کودک، مشاوره با یک متخصص باتجربه مانند دکتر پردیس براتی بهترین متخصص ارتودنسی نامرئی در تهران می‌تواند نقش مهمی در موفقیت و ماندگاری نتایج درمان داشته باشد.

شروع ارتودنسی در سنین مناسب فواید زیادی برای سلامت جسمی و روانی کودک دارد و می‌تواند آینده دهان و دندان او را به طور چشمگیری بهبود دهد:
هدایت صحیح رشد فک و دندان‌ها: در سنین رشد، استخوان‌های فک و دندان‌ها انعطاف بیشتری دارند و متخصص می‌تواند رشد را هدایت کرده و ناهنجاری‌های فکی و دندانی را بدون جراحی اصلاح کند.
کوتاه‌تر شدن و ساده‌تر شدن درمان: درمان‌های زودهنگام کوتاه‌تر و ساده‌تر هستند و همکاری کودک در استفاده از دستگاه‌ها بهتر صورت می‌گیرد.
جلوگیری از آسیب‌های دندانی: دندان‌های نامرتب یا خارج از قوس در معرض پوسیدگی، ساییدگی و آسیب‌های ضربه‌ای قرار دارند؛ اصلاح زودهنگام ریسک این آسیب‌ها را کاهش می‌دهد.
بهبود عملکرد جویدن و گفتار: همترازی دندان‌ها و اصلاح بایت، جویدن، بلع و وضوح گفتار کودک را بهبود می‌بخشد.
تقویت اعتمادبه‌نفس و سلامت روان: اصلاح لبخند و ظاهر دندان‌ها تأثیر مستقیم بر تعاملات اجتماعی، عزت نفس و کیفیت زندگی کودک دارد.

موفقیت درمان ارتودنسی کودک ارتباط تنگاتنگی با حمایت و اقدامات صحیح والدین دارد:

بایدها (توصیه‌های مهم)

رعایت زمان اولین ویزیت: طبق توصیه‌های انجمن‌های تخصصی، اولین ارزیابی باید قبل از ۷ سالگی انجام شود.
پذیرش برنامه درمانی: اگر متخصص فاز اول را توصیه کرد، والدین و کودک باید کاملاً درک کنند که این مرحله چرا اهمیت دارد و برنامه درمانی را با دقت و تعهد دنبال کنند.
رعایت بهداشت دهان و دندان: در طول درمان رعایت دقیق بهداشت برای جلوگیری از پوسیدگی و بیماری‌های لثه ضروری است. استفاده از مسواک‌های مخصوص ارتودنسی و نخ دندان کشیدن منظم باید در برنامه روزانه گنجانده شود.
پیگیری منظم ویزیت‌ها: برای اینکه درمان ارتودنسی نتیجه دهد حتماً در جلسات تنظیم دستگاه‌ها یا تعویض براکت‌ها حاضر شوید و هیچ جلسه‌ای را از دست ندهید.

نبایدها (اشتباهات رایج)

تأخیر در اقدام: به امید اینکه مشکل خود به خود حل شود زمان طلایی رشد را از دست ندهید.
نادیده گرفتن دستورالعمل‌های غذایی: اجازه ندهید کودک مواد غذایی سفت، چسبنده یا جویدنی که می‌تواند به دستگاه‌ها آسیب بزند مصرف کند.
عدم تشویق به همکاری: درمان ارتودنسی نیازمند صبر و همکاری کودک است. تنبیه یا سرزنش به دلیل مشکلات کوچک به جای تشویق نتیجه معکوس دارد.
استفاده از ارتودنسی غیرتخصصی: درمان ارتودنسی یک تخصص پزشکی است. اطمینان حاصل کنید که درمان توسط متخصص ارتودنسی (دارای بورد تخصصی) انجام می‌شود.

تأخیر در مراجعه به متخصص و شروع درمان‌های ارتودنسی می‌تواند مشکلات موجود را تشدید کرده و روند درمان را پیچیده‌تر کند:
ثابت شدن ناهنجاری‌های اسکلتی: پس از بلوغ، فک‌ها به ثبات ساختاری می‌رسند. اگر ناهنجاری فکی مانند کلاس سوم اسکلتی یا تنگی شدید در سنین رشد اصلاح نشود در بزرگسالی تنها راه ممکن، جراحی فک خواهد بود.
از دست دادن فضای دندانی: نبود نگهدارنده فضا برای دندان‌های شیری از دست رفته باعث می‌شود دندان‌های دائمی با کمبود فضا مواجه شوند و دچار کجی یا نهفتگی شوند.
فرسایش دندان‌ها: در مواردی که دندان‌های بالا خیلی جلوتر از دندان‌های پایین قرار دارند (اوربایت شدید) یا دندان‌ها به جای تراز درست روی هم یا کنار هم قرار می‌گیرند (کراس بایت شدید)، تماس نامناسب دندان‌ها موجب سایش غیرطبیعی مینای دندان می‌شود که درمان آن بعداً دشوارتر خواهد بود.
افزایش مدت زمان درمان: درمان در بزرگسالی به دلیل پایان رشد استخوانی طولانی‌تر و محدودیت‌های بیشتر دارد، به ویژه اگر ناهنجاری اسکلتی وجود داشته باشد.

ارتودنسی یک فرآیند مشارکتی است. متخصص برنامه درمانی را طراحی می‌کند اما اجرا و نتایج بلندمدت به تعهد طرفین بستگی دارد:

نقش کودک

کودک باید مسئولیت‌پذیری لازم برای استفاده صحیح از هر وسیله‌ای (مانند کش‌های الاینر، هدگیر یا کش‌های کوچک داخل دهانی) را بیاموزد. همچنین او باید در مورد اهمیت مسواک زدن مستمر آموزش ببیند.

نقش والدین

والدین نقش مربی، ناظر و حامی را ایفا می‌کنند. آن‌ها باید اطمینان حاصل کنند که دستورالعمل‌های غذایی رعایت می‌شود، ابزارهای ارتودنسی به موقع استفاده می‌گردند و کودک در مورد هرگونه ناراحتی یا شکستگی دستگاه سریعاً اطلاع دهد.
تشویق مداوم کودک برای حفظ انگیزه، کلید موفقیت در طولانی شدن دوره درمان است.

بهترین سن برای شروع ارتودنسی کودکان به نوع ناهنجاری دندانی و شرایط رشد آن‌ها بستگی دارد، اما معمولاً اولین معاینه در حدود ۷ سالگی توصیه می‌شود. مراجعه زودهنگام به متخصص، به والدین و کودک کمک می‌کند مشکلات احتمالی زود تشخیص داده شوند، برنامه درمانی مناسب تعیین شود و با رعایت توصیه‌ها و پرهیز از اشتباهات رایج، سلامت دهان و دندان کودک حفظ شود و لبخندی زیبا و سالم برای آینده شکل بگیرد.
دکتر دکتر پردیس براتی مهوار بهترین دندانپزشک در سعادت آباد تهران با تجربه تخصصی در ارتودنسی کودکان و استفاده از روش‌های جدید درمانی به اصلاح ناهنجاری‌های فکی و دندانی کودکان متناسب با سن و روند رشد آن‌ها کمک می‌کند. اگر به دنبال درمانی اصولی، ایمن و متناسب با شرایط فرزندتان هستید می‌توانید برای دریافت مشاوره از طریق دکمه دریافت نوبت یا با شماره 02122142410 تماس بگیرید.

منابع
asterorthodontics
alignedorthodontics